Phóng viên: Thưa Chị, Việc cho trẻ bú sớm trong vòng 1 giờ đầu sau sinh có tầm quan trọng như thế nào?

 Việc cho trẻ bú sớm, đặc biệt là khi trẻ được áp vào làn da của bạn, sẽ giúp trẻ ổn định thân nhiệt, hô hấp và đường huyết, giúp trẻ cảm thấy được che chở và yêu thương. Vậy nên, các bà mẹ hãy cho trẻ được bú sữa mẹ càng sớm càng tốt ngay sau sinh.

Không cho trẻ ăn uống bất cứ thức ăn hay nước uống nào khác ngoài sữa mẹ, không cho trẻ uống nước, sữa bột, nước đường và mật ong. Nếu cho trẻ ăn/uống những loại thức ăn nước uống đó có thể gây nguy hiểm cho trẻ, ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa của trẻ

Ngay cả khi bà mẹ phải mổ đẻ, bà mẹ vẫn cũng có thể cho trẻ bú với sự giúp đỡ của người nhà hoặc cán bộ y tế.

Khi mới sinh ra, dạ dày của trẻ rất nhỏ (chỉ khoảng 5-7ml), vì vậy trong vòng 3 ngày đầu sau sinh, trẻ chỉ cần bú một lượng nhỏ sữa non/sữa mẹ khoảng 5-7 ml sữa trong mỗi lần bú.

Phóng viên: Để các bà mẹ đang nuôi con bằng sữa mẹ cho trẻ bú đúng, bú hoàn toàn trong 6 tháng đầu, bú kéo dài đến 24 tháng và duy trì nguồn sữa mẹ khi bà mẹ đi làm trở lại. theo chị  cần thực hiện 1 số hướng dẫn như thế nào?

Từ khi trẻ sinh ra đến khi tròn 6 tháng tuổi (tròn 180 ngày), các bà mẹ chỉ cần cho trẻ bú hoàn toàn bằng sữa mẹ, không cần bổ sung thêm sữa bột hoặc thức ăn hay các đồ uống khác kể cả nước. Sữa mẹ có đầy đủ nước và các chất dinh dưỡng khác mà trẻ cần trong 6 tháng đầu như protein, chất béo, các Vitamin và nhiều khoáng chất… Sữa mẹ cũng chứa rất nhiều kháng thể giúp trẻ phòng tránh bệnh tật, đặc biệt là bệnh nhiểm khuẩn hô hấp cấp tính và tiêu chảy.

Các bà mẹ không cần cho trẻ uống thêm nước, ngay cả khi trời nóng vì sữa mẹ chứa đủ nước để giúp trẻ không bị khát (sữa mẹ có 88% là nước). Các bà mẹ muốn con không khát nước thì cho trẻ bú nhiều hơn, sữa mẹ càng tiết ra nhiều hơn khi các bà mẹ cho trẻ bú  nhiều hơn. Bên cạnh đó, các bà mẹ cũng phải ăn nhiều, uống nhiều nước và ngủ nhiều để sữa được sản xuất nhiều hơn. Đặc biệt các bà mẹ cho trẻ bú nhiều vào ban đêm thì sữa tiết ra nhiều.Tiếp tục cho trẻ bú kéo dài đến 24 tháng rồi mới cai sữa.

Có một số bà mẹ vì điều kiện công việc phải đi làm trước 6 tháng, các bà mẹ vẫn có thể nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu nếu các bà mẹ thực hiện tốt các hướng dẫn sau:

- Cho trẻ bú càng nhiều càng tốt khi bà mẹ ở nhà, ví dụ như cho trẻ bú ngay trước khi đi làm và ngay sau khi về nhà.

 - Cho trẻ bú càng nhiều càng tốt vào ban đêm, vì sữa mẹ tiết ra nhiều hơn vào ban đêm.

 - Vắt sữa (cả khi ở nhà và khi đi làm) để trẻ vẫn có đủ sữa ngay cả khi  bà mẹ không có ở nhà.

Sữa mẹ sau khi vắt ra được bảo quản ở trong bình thủy tinh nhỏ được rửa sạch và luộc kỷ, có nắp đậy kín. Không đổ sữa đầy bình đựng sữa. Mỗi bình sữa chỉ đựng đủ số lượng sữa cho mỗi bữa trẻ bú. Không đổ lẫn sữa mới vắt và sữa đã vắt trước đó.

Sữa mẹ có thể bảo quản ở nhiệt độ phòng (16-29 độ C) tốt nhất là 4 tiếng (có thể để từ 6-8 tiếng), bảo quản nơi khô mát, đậy kín.

 Nếu có tủ lạnh, bảo quản sữa ở ngăn mát tủ lạnh (< 4 độ C) tốt nhất là 4 ngày (có thể để tới 8 ngày)

Hoặc nếu bảo quản trong ngăn đá tủ lạnh (-18 đến -20 độ C) tốt nhất là 6 tháng (có thể đến 12 tháng).

Khi lấy sữa mẹ từ tủ lạnh ra, không đun sôi sữa mẹ, không đưa vào lò vi sóng quay mà hãy ngâm bình sữa vào trong tô nước nóng hoặc ly nước nóng trong vài phút để làm ấm sữa lên bằng nhiệt độ sữa từ cơ thể mẹ vắt ra, sau đó cho trẻ uống bằng cóc và thìa. Không cho trẻ uống bằng bình bú nhân tạo với núm vú giã gây nguy hiểm cho trẻ. Rữa tay bằng xà phòng trước khi vắt sữa và trước khi cho trẻ ăn. Đảm bảo tất cả bình đựng sữa và dụng cụ vắt sữa được rữa và luộc sạch sẽ.

Phóng viên: Để phụ nữ mang thai và bà mẹ sau sinh hiểu rõ hơn tầm quan trọng của sữa mẹ, chị cho biết nuôi con bằng sữa mẹ có những lợi ích gì?

CKI Điều dưỡng Nguyễn Thị Thanh Hài, Phó trưởng Khoa Dinh dưỡng Trung tâm Kiểm soát bệnh tật

Lợi ích đối với con:

Sữa mẹ chứa các tế bào bạch cầu (Lympho bào, đại thực bào), globulin miễn dịch (IgA, IgG, IgM)  giúp trẻ chống lại các bệnh nhiểm khuẩn như : tiêu chảy, nhiểm khuẩn hô hấp cấp tính…

Cung cấp cho trẻ nguồn dinh dưỡng và các chất cần thiết như: Vitamin A, VitaminC, Sắt  và các khoáng chất khác giúp trẻ chống lớn và phòng bệnh tật

Kích thích sự phát triển tối ưu của não bộ, giúp trẻ thông minh nhanh nhẹn

Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng hoàn hảo, dễ tiêu hóa, dễ hấp thu đối với trẻ giúp trẻ không bị táo bón và tiêu chảy

Sạch sẽ, luôn sẵng sàng và ở nhiệt độ phù hợp

Giúp trẻ phòng tránh được các bệnh như béo phì, huyết áp, tim mạch, tiểu đường khi trưởng thành.

Lợi ích đối với mẹ:

Cho trẻ bú sớm ngay sau khi sinh, giúp mẹ co hồi tử cung, giảm nguy cơ băng huyết và mất máu sau  sinh, Tăng cường tình cảm mẹ con

Nuôi con hoàn toàn bằng sữa mẹ giúp bà mẹ chậm có thai trở lại, Giúp bà mẹ phòng tránh béo phì sau sinh,  Về lâu dài, bà mẹ giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư vú và ung thư buồng trứng

Đối với gia đình và xã hội

Đối với gia đình: tiết kiệm thời gian và tiền bạc, khỏi mất tiền mua sữa ngoài, khỏi mất tiền thuốc khám và điều trị bệnh….

Đối với xã hội: Giảm chi phí và quá tải  cho ngành y tế, giảm ô nhiểm môi trường vì rác thải (vỏ, hộp, bình  sữa….)

Phóng viên:  Để nguồn sữa mẹ được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng, chế độ dinh dưỡng cần bổ sung cho mẹ như thế nào?

CKI Điều dưỡngNguyễn Thị Thanh Hài, Phó trưởng Khoa Dinh dưỡng Trung tâm Kiểm soát bệnh tật

Các bà mẹ cần nguồn dinh dưỡng đầy đủ và hợp lý cho sức khỏe của bà mẹ và của trẻ.

Ăn đủ chất, mỗi ngày nên ăn đầy đủ 4 nhóm thực phẩm gồm: nhóm cung cấp glucid, nhóm cung cấp protid, nhóm cung cấp lipid, nhóm cung cấp Vitamin và muối khoáng, thường  xuyên thay đổi món và đa dạng thức ăn. Các bà mẹ ăn nhiều hơn bình thường, không nên ăn kiêng khem quá mức.

Uống nhiều nước, các bà mẹ đang thời kỳ nuôi con bằng sữa mẹ cần phải được uống nước nhiều, mỗi bữa bú của trẻ xong các bà mẹ uống bổ sung 1 cóc nước để có nước sản xuất sữa cho bữa bú tiếp theo vì trong sữa có 88% là nước. Ngoài ra, các bà mẹ cũng cần uống thêm sữa và các loại nước hoa quả khác. Uống Vitamin A 1 liều duy nhất trong vòng 1 tháng đầu sau sinh theo hướng dẫn của cán bộ y tế. Uống viên sắt hoặc viên đavichất đến hết tháng đầu sau sinh.

Trong thời gian Nuôi con bằng sữa mẹ các bà mẹ tinh thần phải thoải mái, ngủ nhiều và tránh các yếu tố căng thẳng, lo lắng ảnh hưởng đến việc sản xuất sữa và tiết sữa. Gia đình cần hỗ trợ tạo điều kiện cho bà mẹ luôn thoải mái vui vẻ và được ở gần con để Nuôi con bằng sữa mẹ thành công.

Sữa mẹ không những đảm bảo sức khoẻ lâu dài cho bà mẹ, trẻ em mà còn giúp nâng cao sức khoẻ, bảo vệ trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ trong bối cảnh các bệnh truyền nhiễm ngày một gia tăng. Vì vậy các bà mẹ cần cho trẻ bú sớm 1 giờ đầu sau sinh; Cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời; Tiếp tục cho trẻ bú mẹ đến 24 tháng tuổi.

Xin cảm ơn Chị về cuộc trao đổi này.

                                                                                                                                                                   Lê Dung