Chi tiết

Cập nhật lần cuối: 22 Tháng 5 2025

Tăng huyết áp – “kẻ giết người thầm lặng”

Tăng huyết áp (hay còn gọi là cao huyết áp) là một trong những bệnh lý tim mạch phổ biến nhất trên toàn cầu. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), cứ 5 người trưởng thành thì có ít nhất 1 người mắc tăng huyết áp, và căn bệnh này đang ngày càng trẻ hóa. Điều đáng lo ngại là hầu hết người bệnh không có triệu chứng rõ ràng trong giai đoạn đầu, dẫn đến việc phát hiện muộn và dễ bỏ qua. Việc đo huyết áp thường xuyên đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc phát hiện sớm, theo dõi và kiểm soát bệnh. Đây là một biện pháp đơn giản, tiết kiệm, nhưng lại có thể giúp phòng tránh được nhiều biến chứng nghiêm trọng như đột quỵ, nhồi máu cơ tim, suy tim và suy thận.

  Việc đo huyết áp định kỳ giúp phát hiện sớm bệnh lý, từ đó có biện pháp can thiệp kịp thời

Tại sao cần đo huyết áp thường xuyên?

1. Phát hiện sớm tình trạng tăng huyết áp

 Tăng huyết áp thường diễn biến âm thầm trong nhiều năm trước khi gây ra các biến chứng nghiêm trọng. Rất nhiều người chỉ phát hiện mình bị cao huyết áp sau khi đã xảy ra tai biến mạch máu não hoặc đau tim. Việc đo huyết áp định kỳ giúp phát hiện sớm bệnh lý, từ đó can thiệp kịp thời.

 2. Theo dõi diễn biến huyết áp hằng ngày

Với những người đã được chẩn đoán tăng huyết áp, việc đo huyết áp thường xuyên giúp:

• Theo dõi hiệu quả của thuốc điều trị.
• Phát hiện tình trạng huyết áp dao động bất thường.
• Đánh giá tác động của chế độ ăn, lối sống lên huyết áp.
• Giúp bác sĩ điều chỉnh phác đồ điều trị phù hợp hơn.

3. Tăng cường ý thức chăm sóc sức khỏe

Khi đo huyết áp định kỳ, người bệnh sẽ có ý thức hơn trong việc duy trì lối sống lành mạnh, ăn uống hợp lý, giảm căng thẳng và vận động thường xuyên để giữ huyết áp ổn định.

Ai nên đo huyết áp thường xuyên?

• Người từ 40 tuổi trở lên: Nên đo huyết áp 1–2 lần/năm, kể cả khi không có triệu chứng.
• Người trẻ có yếu tố nguy cơ: như béo phì, hút thuốc, ít vận động, tiền sử gia đình có người bị tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu.
• Phụ nữ mang thai: để phát hiện sớm tình trạng tiền sản giật.
• Người đang điều trị tăng huyết áp hoặc mắc các bệnh lý tim mạch, thận.
• Người thường xuyên bị chóng mặt, đau đầu, mất ngủ, hồi hộp.

Cách đo huyết áp đúng cách tại nhà

 Để kết quả đo chính xác, bạn cần lưu ý:

• Nghỉ ngơi ít nhất 5 phút trước khi đo.
• Ngồi đúng tư thế: lưng tựa vào ghế, tay đặt ngang mức tim, không nói chuyện trong khi đo.
• Không uống cà phê, hút thuốc hoặc vận động mạnh trước khi đo 30 phút.
• Nên đo vào cùng một thời điểm mỗi ngày (ví dụ sáng sớm và tối).
• Ghi lại chỉ số huyết áp, ngày giờ đo để theo dõi lâu dài.

Biện pháp phòng ngừa tăng huyết áp

 Phòng bệnh hơn chữa bệnh. Dưới đây là những thói quen giúp ngăn ngừa hiệu quả tăng huyết áp:

1. Chế độ ăn uống lành mạnh

• Giảm lượng muối trong khẩu phần ăn (dưới 5g/ngày)
• Hạn chế đồ ăn chiên xào, thức ăn nhanh, thịt đỏ.
• Tăng cường rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và cá.
• Hạn chế rượu bia, nước ngọt có ga, thực phẩm nhiều đường.

 2. Duy trì cân nặng hợp lý

Béo phì là yếu tố nguy cơ lớn gây tăng huyết áp. Giảm 5–10% trọng lượng cơ thể có thể giúp cải thiện huyết áp đáng kể.

3. Tăng cường vận động thể chất

Tập luyện đều đặn giúp tim mạch khỏe mạnh và huyết áp ổn định. Mỗi người nên:

• Tập thể dục ít nhất 30 phút/ngày, 5 ngày/tuần.
• Chọn các hoạt động phù hợp như đi bộ nhanh, đạp xe, yoga, bơi lội.

4. Quản lý căng thẳng và ngủ đủ giấc

Căng thẳng kéo dài và mất ngủ là những yếu tố làm tăng huyết áp. Hãy dành thời gian thư giãn, nghỉ ngơi, và giữ tinh thần lạc quan.

5. Không hút thuốc lá

 Thuốc lá làm tổn thương mạch máu, thúc đẩy xơ vữa động mạch và gây tăng huyết áp. Ngừng hút thuốc mang lại lợi ích sức khỏe tức thì cho tim mạch.

Kiểm soát hiệu quả khi đã mắc tăng huyết áp

Nếu đã được chẩn đoán tăng huyết áp, người bệnh cần:

• Tuân thủ điều trị: Uống thuốc đúng liều, đúng giờ, không tự ý ngừng thuốc khi thấy khỏe.
• Đo huyết áp tại nhà thường xuyên để theo dõi.
• Tái khám định kỳ theo lịch hẹn để bác sĩ điều chỉnh thuốc khi cần thiết.
• Kết hợp chế độ ăn uống, luyện tập và nghỉ ngơi hợp lý.
• Chia sẻ với người thân để được hỗ trợ về mặt tâm lý, sinh hoạt.

Đo huyết áp thường xuyên là một việc làm nhỏ nhưng mang lại giá trị rất lớn trong phòng ngừa và kiểm soát bệnh tăng huyết áp. Đây là cách đơn giản, dễ thực hiện nhưng lại giúp bảo vệ sức khỏe tim mạch, phòng tránh các biến chứng nguy hiểm và nâng cao chất lượng cuộc sống.

 Mỗi người chúng ta – dù khỏe mạnh hay đã có bệnh nền – đều nên chủ động kiểm tra huyết áp định kỳ. Hãy bắt đầu xây dựng thói quen này từ hôm nay để chăm sóc sức khỏe cho chính mình và những người thân yêu.

                                                             BS. Đỗ Duy Hà (Khoa Phòng chống bệnh không lây nhiễm)